पापड उद्योग माहिती मराठी (Papad Udyog Information in Marathi), पापड हा भारतातील सर्वात लोकप्रिय पदार्थांपैकी एक आहे. हे देशाच्या जवळजवळ प्रत्येक भागात उत्पादित आणि वापरले जाते. भारतीयांना त्यांच्या जेवणासोबत साइड डिश म्हणून पापड खाणे आवडते. किफायतशीरपणा आणि नफ्यामुळे पापड व्यवसायाच्या लोकप्रियतेत सातत्याने वाढ होत आहे.
हा क्लासिक डिश भूक वाढवणारा आणि पाचक सहाय्यक म्हणून काम करतो आणि अनेकदा हे विविध प्रकारचे पीठ वापरून बनवले जाते. सर्वसाधारणपणे, पापड वेगवेगळ्या चवींमध्ये आणि आकारात येतात आणि ते कोणत्याही जेवणाची चव वाढवण्यास मदत करतात.
आज आपण या लेखाअंतर्गत पापड उद्योग माहिती मराठी (Papad Udyog Information in Marathi), यासाठी लागणारे मशीन, खर्च, फायदा किती होईल हयाविषयी माहिती जाणून घेणार आहोत.
पापड उद्योग माहिती मराठी (Papad Udyog Information in Marathi)
पापडाचे अनेकांच्या हृदयात विशेष स्थान आहे. आज कोणतेही थाळी असुदेत मग ती महाराष्ट्रीयन, राजस्थानी किवा गुजराती थाळी असो, ह्या थाळीत कुरकुरीत पापडला विशेष स्थान आहे आणि त्याशियाव जेवणाला चव ही येत नाही.
1915 मध्ये महायुद्धात लढणाऱ्या भारतीय सैनिकांना मदत करण्यासाठी पैसे आणि वस्तू गोळा करण्यात आल्या, तेव्हा त्या अर्पणांमध्ये “पापडाचे डबे” समाविष्ट होते. तसेच, 1935 मध्ये जेव्हा भारतातून पहिली हवाई सेवा सुरू झाली, तेव्हा शिपमेंटमध्ये आंबा, मेवा आणि पापड यांचा समावेश होता. तुम्ही बघू शकता की, पापड हा नेहमीच भारतीय समाजाचा एक महत्त्वाचा भाग राहिला आहे.
या क्षेत्रातील सर्वात लोकप्रिय यशोगाथा म्हणजे लिज्जत पापड, जी 1959 मध्ये दक्षिण मुंबईतील सात महिलांनी 80 रुपयांच्या भांडवलाने सुरू केली होती. यापूर्वी केवळ 50 पैशांच्या नफ्यात या महिलांना हा व्यवसाय सुरू करता आला होता. बहु-दशलक्ष डॉलर्सच्या उपक्रमात. महिला सक्षमीकरणामध्ये मूळ असलेले, प्रतिष्ठानने पापड बनवले आहे आणि कामाची गरज असलेल्या महिलांना मदत देखील केली आहे.
1. पापड उद्योग सुरू करण्यासाठी परवाना आणि नोंदणी (Licensing and Registration for Starting Papad Business)
ह्या अगोदरच्या लेखामध्ये आपण मसाला उद्योग ह्या विषयी माहिती करून घेतली आणि हे ही बगितले की कोणताही खाण्याचे उद्योग सुरू करायचा असल्यास सर्व प्रथम आपल्याला FSSAI: Food and safety authority of India चा परवाना आवश्यक आहे.
ह्यामुळे पापड उद्योग सुरू करण्यासाठी आपल्याला FSSAI: Food and safety authority of India चा परवाना घ्यावा लागतो. त्यानंतर BIS (Bureau of Indian Standards) ची परवाना आवश्यक आहे. जर आपले शॉप असेल तर त्याचे रजिस्ट्रेशन आणि शेवटचे म्हणजे आपण आपला व्यवसाय MSME अंतर्गत ही रजिस्ट्रेशन करू शकतो. त्यामुळे आपल्याला लोण मिळण्यास सोपे जाते.
2. पापड उद्योग सुरू करण्यासाठी जागा (Place to Start Papad Business)
पापड उद्योग सुरू करण्यासाठी जागेचा विचार केल्यास आपण हा व्यवसाय लहान व्यवसाय करणार आहे ही मोठा व्यवसाय हयावरती उवलंबून आहे. साधारणपणे आपल्याला 70 ते 80 चौरस मीटर एवढी जागा लागते.
हे जागा उपलब्ध नसेल तर तुम्ही हा व्यवसाय एका लहान खोली मध्ये सुद्धा सुरू करू शकता आणि पापड सुखवण्यासाठी टेरेस याचा वापर करू शकता.
3. पापड उद्योग सुरू करण्यासाठी लागणारे साहित्य (Materials Required to Start Papad Business)
पापड हे विविध गोष्टींपासून बनवले जातात, मग ते डाळी (उडीद, हरभरा, मूग इ.), बटाटे, साबुदाणा, रवा इ. असो, त्यामुळे तुम्हाला कोणत्या प्रकारचे पापड बनवण्याचा व्यवसाय सुरू करायचा आहे त्यानुसार तुम्ही साहित्य मागवु शकता. तसेच रोजच्या आवश्यक वस्तूही ह्यासाठी गरजेच्या पडतात जसे की मीठ, हिंग, जिरे, मिरची, तेल, काही मसाले इ. आणि हे सर्व साहित्य आपल्याला लोकल मार्केट मधून सहज पणे उपलब्ध होतात.
- उडदाची डाळ
- काळी मिरी
- लाल मिरची
- मीठ
- हिंग
- तूप किंवा तेल
- सोडियम बायकार्बोनेट
- पाणी
4. पापड बनवण्यासाठी लागणारी मशिनरी (Machinery for Making Papad)
पापड हे आपण हाताने किवा मशीनच्या सहाय्याने बनवू शकतो. हाताने पापड बनवण्यासाठी आपल्याला कोणत्याही मशिनरीची गरज पडत नाही, पण मशीनच्या सहाय्याने पापड बनवण्यासाठी आपल्याला विविध प्रकारच्या मशिनरी लागतात.
- मिक्सर आणि ग्राइंडर
- पापड दाबण्याचे यंत्र
- पापड सुकवण्याचे यंत्र
- पॅकिंग मशीन इ.
हे ही वाचा
- घरगुती व्यवसाय महिलांसाठी | Home Business For Woman
- टॉप 10 कृषी वर आधारित बिजनेस आयडिया | Business Based on Agriculture
- नवीन व्यवसाय कोणता करावा | What Business to Do
5. पापड बनवण्याची प्रक्रिया (Process of Making Papad)
पापड हे विविध डाळी आणि आयटम पासून बनवले जातात, आपण थोडक्यात उडीद डाळ पापड कसे बनवायचे याविषयी माहिती करून घेऊयात
पापड विविध डाळींपासून बनवता येतात, बहुतेक उडीद डाळ पापड उद्योगातून पापड तयार करण्यासाठी वापरली जाते. उडीद डाळ रात्रभर पाण्यात भिजत ठेवावी, जेणेकरून सकाळी सहज काढता येते. वरती कवच किवा लेयर काढून टाकल्यानंतर, ही डाळ सूर्यप्रकाशात चटईवर वाळवण्यासाठी पसरली जाते. डाळीचे पाणी सुकल्यानंतर ते ग्राइंडिंग मशीनमध्ये टाकून बारीक केले जाते.
त्यानंतर मिक्सिंग मशिनच्या साहाय्याने त्यात आवश्यकतेनुसार मीठ, काळी मिरची इत्यादी अधिक पदार्थ टाकले जातात, आवश्यकतेनुसार पाणीही टाकता येते, हे लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे की लवलवीत राहणे आवश्यक आहे, जेणेकरून इलेक्ट्रिक प्रेस मशीनच्या साह्याने पापड सहज बनवता येईल आणि त्याला चांगल्या प्रकारे आकार देता येईल.
इलेक्ट्रिक प्रेस मशीनच्या यंत्रात ठेवण्यापूर्वी कनकीच्या वरच्या भागात थोडेसे तेल आणि तूप वापरले जाऊ शकते. त्यामुळे ते मशीनला कणीक चिटकणार नाही. प्रेसिंग मशिनच्या साहाय्याने पापड लाटून उन्हात वाळवायला ठेवले जातात. जर तुमच्याकडे ड्र्यिंग मशीन असेल तर पापड उन्हामध्ये वाळत ठेवण्याची गरज पडत नाही.
पापड सुकल्यानंतर 20-40 पापड एका पॅकेटमध्ये टाकून पाऊच सीलिंग मशीनच्या मदतीने पॅक करून बाजारात विकता येतात.
पापड उद्योगाला मॅन्युअली, सेमी ऑटोमॅटिक युनिट, फुल ऑटोमॅटिक युनिट इत्यादी भागांमध्ये विभागले जाऊ शकते. पापड उद्योग ज्यामध्ये सर्व कामे हाताने केली जातात, त्याला मॅन्युअल युनिट म्हणतात, ज्यामध्ये अर्धे काम मशिनद्वारे हाताने केले जाते, त्याला अर्ध स्वयंचलित युनिट म्हणतात आणि पापड उद्योग ज्यामध्ये बहुतेक किंवा सर्व काम केले जाते. मशीनद्वारे केले जाते, त्याला पूर्णपणे स्वयंचलित युनिट म्हणतात.
6. पापड उद्योगाची मार्केटिंग (Marketing of Papad Business)
जेव्हा तुम्ही हा व्यवसाय घरबसल्या सुरू करता तेव्हा तुम्ही तुमच्या ग्राहकांशी बोलून त्याचे मार्केटिंग करू शकता की तुम्ही इतर लोकांना आमचे पापड खरेदी करण्यास सांगता. याशिवाय पेपरमध्ये जाहिरातही देऊ शकता. किंवा तुम्ही पॅम्फ्लेट छापून वितरीत देखील करू शकता.
तसेच तुम्ही सोशल मीडियाच्या सहाय्याने देखील आपल्या व्यवसायाची जाहिरात करू शकता. एक मात्र लक्षात द्यायला पाहिजे की कोणताही व्यवसाय सुरू केल्यास त्याची विक्री होण्यास थोडा टाइम लागतो आणि दुसरे म्हणजे आपली कामाची क्वालिटी आणि कम्युनिकेशन चांगले असल्यास आपण एक चांगला व्यवसाय सुरू करू शकतो.
पापड व्यवसाय सुरू करण्यासाठी खर्च
आपला व्यवसाय कोणत्या स्तरावरती आहे हयावरती पापड उद्योगाचा खर्च अवलंबून आहे. आपण हा व्यवसाय बींना मशीनच्या सहाय्याने सुरू करण्याचा विचार करत असाल तर आपल्याला 5 ते 10 हजार रुपये पर्यत्न खर्च येतो.
तुम्ही हा व्यवसाय मशीन आणि प्रॉपर setup लावून करायचा असल्यास जवळ जवळ 1 लाख रुपये पर्यत्न खर्च येऊ शकतो. तसेच तुम्ही सुरवातीला कमी पैसे खर्च करून नंतर मशीन च्या सहाय्याने आपल्या व्यवसायाची वाढ करू शकता. यामध्ये तुम्हाला फायदा आणि सुरवातीला जास्त लोड ही पडणार नाही.
पापड उद्योग मध्ये कमाई
पापड उद्योगमध्ये तुमची कमाई निश्चित नाही, तरीपण तुम्ही महिन्याला 30 ते 40 हजार रुपये पर्यत्न कमवू शकता. जर लोकांना तुमच्या पापाची क्वालिटी आवडली तर ही कमाई वाढण्यास जास्त वेळा लागत नाही आणि तुम्ही हळू हळू आपल्या व्यवसायची वाढ करू शकता.
पापड बनवण्याच्या व्यवसायाचे ब्रँडिंग
जेव्हा तुम्हाला पापड बनवण्याच्या व्यवसायात चांगला नफा मिळू लागतो, तेव्हा तुम्ही त्याला तुमचा ब्रँड देखील बनवू शकता. लोकांना ब्रँडेड वस्तू वापरण्याची खूप आवड आहे. बाजारात पापड बनवणाऱ्या काही मोठ्या कंपन्या लिज्जत पापड, अग्रवाल पापड, हल्दीराम इत्यादी मोठ्या प्रमाणात नफा कमावत आहेत. अशा परिस्थितीत जर तुमच्या ब्रँडचे पापड बाजारात वेगाने विकायला सुरुवात झाली तर तुम्हाला या व्यवसायातून आणखी नफा मिळू शकतो. आणि तुम्ही महिन्याला हजारो रुपयांऐवजी लाखो रुपये कमवू शकता.
अशाप्रकारे, तुम्ही हा व्यवसाय छोट्या स्तरापासून सुरू करू शकता आणि पुढे जाऊन त्यामध्ये अधिक पैसे कमवू शकता. मात्र यासाठी काही गोष्टींची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. जसे की तुमच्या उत्पादनाची गुणवत्ता कधीही कमी नसावी इ.
पापड व्यवसायाची स्कोप
पाहायला गेले तर, पापड बनवण्याचे काम भारतात आणि परदेशात विविध खाद्यपदार्थांपासून वैयक्तिक वापरासाठी बनवले जाते. पण इथे आपण पापडाचा तो प्रकार म्हणतो, ज्याचे अनेक रूपांत रूपांतर करता येते. उदाहरणार्थ, तो फ्राय पापड, तळलेला पापड, भाजलेले पापड, साधे पापड, टोमॅटो पापड, कांदा मसाला वगैरे मसाले टाकले तर त्याला मसाला पापड इ.
ह्या प्रकारचे पापड विविध प्रकारच्या पार्ट्या, हॉटेल्स, ढाबे, आर्मी कॅन्टीन आणि घरांमध्येही वापरला जातात. सध्या काही विशेष ब्रॅंड वगळता मार्केट मध्ये पापड हे खूप कमी ब्रॅंड आहेत, त्यामुळे पापड उद्योग हा तुमच्यासाठी एक चांगला पर्याय असू शकतो.
पापड उद्योग मशीन
पापड उद्योग मशीन हे आपण आपल्या कोणी महितीचा किवा ओळखीचा असेल तर ह्याचे सहाय्याने मशीन विकत घेऊ शकता. तसेच ऑनलाइन तुम्ही इंडिया मार्ट मध्ये ही तुम्ही ह्या मशीनची ऑर्डर करू शकता. मशीन विकत घेण्याचा खर्च विचारात घेतल्यास 1 लाख रुपये पर्यत्न तुम्हाला मशीन भेटून जाईल.
हे ही वाचा
