रोगप्रतिकारक शक्तीमध्ये अवयव, पेशी, ऊतक आणि प्रथिने असतात. एकत्रितपणे, रोग विषाणू वर लढा देणार्या शारीरिक प्रक्रिया पार पाडतात, जे विषाणू, जीवाणू आणि परदेशी संस्था आहेत ज्यामुळे संसर्ग किंवा रोग होतो.
जेव्हा रोगप्रतिकारक शक्ती एखाद्या रोगजनकांच्या संपर्कात येते, तेव्हा ती रोग विषाणू वर प्रतिक्रियेस प्रेरित करते. रोगप्रतिकारक प्रणाली प्रतिपिंडे सोडते, जे रोगजनकांवर प्रतिजनांना जोडतात आणि त्यांचा नाश करतात.
या लेखामध्ये आपली रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविण्यासाठी 14 उपयुक्त खाद्यपदार्थ याविषयी आपण चर्चा करणार आहोत.
रोगप्रतिकारक शक्ती काय आहे?
रोगप्रतिकारक शक्ती हे पेशी आणि प्रोटीनचे एक जटिल नेटवर्क आहे जे शरीरास संक्रमणापासून बचावते. रोगप्रतिकारक शक्तीने आजपर्यंत पराभूत केलेल्या प्रत्येक जंतूची (मायक्रोब) नोंद ठेवते जेणेकरून सूक्ष्मजीव पुन्हा शरीरात प्रवेश केला तर तो पटकन ओळखू शकतो आणि नष्ट करू शकतो.
शरीराची प्रतिकारशक्ती निर्माण करुन परकीय पदार्थ, पेशी आणि ऊतींपासून शरीराचे रक्षण करणारी शारीरिक प्रणाली आणि त्यात विशेषत: थायमस, प्लीहा, लिम्फ नोड्स, लिम्फोइड टिश्यूची विशेष साठा (जठरोगविषयक मुलूख आणि अस्थिमज्जा प्रमाणे), मॅक्रोफेज, बी पेशी आणि टी पेशी आणि अँटीबॉडीजसह लिम्फोसाइट्स
आपल्या रोगप्रतिकारक शक्तीस चालना देण्यासाठी उत्कृष्ट खाद्यपदार्थ
1.लाल घंटा मिरची
लिंबूवर्गीय फळांपेक्षा लाल घंटा मिरची मध्ये व्हिटॅमिन सी चे प्रमाण जास्त आहे. त्यामध्ये लिंबूवर्गीय फळांपेक्षा दुप्पट व्हिटॅमिन सी चे प्रमाण असते.
लाल घंटा मिरची केवळ एक मजबूत रोगप्रतिकार प्रणाली ठेवण्यास मदत करत नाही तर ती आपल्याला निरोगी त्वचा राखण्यास देखील मदत करते. तसेच ते आपल्या डोळ्यांसाठी देखील चांगले आहेत.
लोक फळांमधील साखर टाळण्यासाठी लाल घंटा मिरची हे व्हिटॅमिन सी चा एक उत्कृष्ट पर्यायी स्रोत आहे. शिजवण्याच्या पद्धतींच्या अभ्यासानुसार, ढवळणे-तळणे आणि भाजणे या दोन्ही गोष्टी लाल वाटीच्या मिरचीची पोषक सामग्री वाफेवर किंवा उकळत्यापेक्षा चांगले ठेवतात.
2.तेलकट मासे किंवा शंख
आपल्या रोग प्रतिकारशक्तीला चालना देण्यासाठी काही प्रकारचे शेलफिश महत्त्वपूर्ण आहेत. कारण त्यात मोठ्या संख्येने झिंक आहे.
जेव्हा आपल्या शरीरासाठी आवश्यक व्हिटॅमिनचा विचार केला जातो तेव्हा झिंकला योग्य लक्ष दिले जात नाही. जास्त आवश्यक आहे जेणेकरून आमची रोगप्रतिकारक पेशी हेतूनुसार कार्य करू शकतील.
समृद्ध असलेली काही शेलफिश खालीलप्रमाणे आहेतः
खेकडा
Clams
लॉबस्टर
मुससेल्स
3.अदरक
अदरक हे घसा खवखवणे आणि इतर दाहक रोगांसाठी वापरले जाते. हे मळमळ होण्यापासून देखील मदत करते. आल्यामध्ये कंपाऊसिन नावाचा एक कंपाऊंड असतो जो कॅंसर रुग्णासाठी उपउक्त आहे. हे तीव्र वेदना कमी करण्यास देखील मदत करते.
अदरक हे बर्याच गोड डिश मध्ये वापरले जात असते, अदरक कॅप्सॅसिनचा नातेवाईक जिंझरोलच्या स्वरूपात थोडी उष्णता निर्माण करते.
सुरुवातीला, आले बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ आहे म्हणून ते रोगप्रतिकारक शक्तीस मदत करते आणि मळमळ टाळण्यास आणि अस्वस्थ पोटात आराम करण्यास मदत करते.
आले देखील एक नैसर्गिक रक्त पातळ आहे आणि त्यात जिन्झोल नावाचा एक फिनोलिक अँटी इंफ्लेमेटरी कंपाऊंड आहे जो रक्तवाहिन्यांना आराम करण्यास जबाबदार असू शकतो.
4.सूर्यफूल बियाणे
सूर्यफूल बियाणे व्हिटॅमिन ई आणि पोषक तत्वांचा समृद्ध स्त्रोत आहेत. लहान कुरकुरीत बियांमध्ये सेलेनियम असते जे शरीराला विशिष्ट प्रकारच्या कर्करोगाशी लढण्यास मदत करते आणि आपली रोग प्रतिकारशक्ती वाढविते.
सूर्यफूल बियाण्यातील अँटीऑक्सिडेंट आणि व्हिटॅमिन ई मुक्त रॅडिकल्सशी लढा देतात आणि ते आपल्या त्वचेसाठी देखील चांगले असतात.
सूर्यफूल बियाणे कोशिंबीर किंवा न्याहारीच्या वाडग्यात चवदार भर घालू शकतो. ते अँटीऑक्सिडेंट व्हिटॅमिन ई चे समृद्ध स्रोत आहेत.
5.ग्रीन टी
ग्रीन टीमध्ये केवळ थोड्या प्रमाणात कॅफिन असते, ज्यामुळे लोक काळ्या चहा किंवा कॉफीचा पर्याय म्हणून याचा आनंद घेऊ शकतात. ते पिण्यामुळे रोगप्रतिकार शक्ती देखील बळकट होऊ शकते.
एका प्रयोगशाळेच्या अभ्यासानुसार असे आढळले आहे की विशिष्ट प्रकारचे पॉलिफेनोल्स नावाचे कॅटेचिन्स इन्फ्लूएंझा व्हायरस नष्ट करू शकतात.
जास्तीत जास्त फायदे आणि कटुता कमी करण्यासाठी, फक्त खाली-उकळत्या पाण्याचा वापर करा आणि एक किंवा दोन मिनिटांपेक्षा जास्त उभी नसलेली ग्रीन टी वापरा.
थोडेसे लिंबू आणि मध कडूपणा कमी करण्यास देखील मदत करू शकतात. परंतु त्यामध्ये दूध घालू नका, कारण प्रोटीन पॉलिफेनोल्सशी बांधले जातील आणि ते अकार्यक्षम होतील.
6.किवी
पपईप्रमाणेच किवीमध्येही फोलट, पोटॅशियम, व्हिटॅमिन के आणि व्हिटॅमिन सी यासह अनेक आवश्यक पौष्टिक पदार्थ आहेत.
व्हिटॅमिन सी पांढर्या रक्त पेशींना संक्रमणास प्रतिबंधित करते, तर कीवीची इतर पोषक तत्त्वे आपल्या शरीराचे उर्वरित भाग योग्यप्रकारे कार्यरत ठेवतात.
7.लसूण
लसूणमध्ये अशी कोम्पौंड्स असतात जी रोगप्रतिकारक प्रणालीला जंतुविरूद्ध लढण्यास मदत करतात.
लसूणमध्ये अललीन नावाचे एक कंपाऊंड असते. जेव्हा लसूण चिरडला किंवा चबाला जातो तेव्हा हे कंपाऊंड लसूणमधील मुख्य घटक असलेल्या अल्लिकिन मध्ये बदलते.
अॅलिसिनमध्ये सल्फर असतो, जो लसूणला त्याचा विशिष्ट वास आणि चव देतो अल्लिकिन हे अस्थिर आहे, म्हणून ते लसूणला औषधी गुणधर्म देतील असे मानल्या जाणार्या गंधकयुक्त इतर संयुगे द्रुतपणे रुपांतर करते.
8.पालक
काळे, पालक आणि स्विस चार्ट सारख्या हिरव्या भाज्या रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविणारे पदार्थ आहेत ज्यात व्हिटॅमिन सी ची उच्च पातळी असते, जे केवळ एक शक्तिशाली अँटीऑक्सिडेंट ठोसाच पॅक करत नाही, तर संसर्गाविरूद्ध लढायला मदत करते आणि व्हिटॅमिन ईसह इतर अँटीऑक्सिडेंट्सचे पुनरुत्पादन करण्यास मदत करते.
त्यामध्ये फोलेट हे एक रोगप्रतिकारक बूस्टर देखील आहे.
लसूण आणि ऑलिव्ह ऑइलसह सॉली काळे, पालक किंवा स्विस चार्ट किंवा पौष्टिक समृद्ध कोशिंबीर बनवण्यासाठी ताजे पालक वापरा.
9.बदाम
बदामांमध्ये व्हिटॅमिन ई जास्त प्रमाणात असते जे आपल्या शरीरात अँटीऑक्सिडेंट म्हणून कार्य करते आणि रोगप्रतिकारक शक्तीच्या कार्यास मदत करते. बदामांमध्ये लोह आणि प्रथिने देखील असतात जे आपल्या रोगप्रतिकारक शक्तीसाठी आवश्यक असतात.
कोणत्याही किराणा दुकानात बदाम शोधणे सोपे आहे. ते निरोगी स्नॅक म्हणून परिपूर्ण आहेत आणि कोशिंबीरी आणि दहीमध्ये जोडले जाऊ शकतात.
हे एक चरबी-विरघळणारे जीवनसत्व आहे, ज्याचा अर्थ योग्य प्रकारे शोषण्यासाठी चरबीची उपस्थिती आवश्यक आहे. बदामांसारखे नट्स व्हिटॅमिनने भरलेले असतात आणि निरोगी चरबी देखील असतात.
10.लिंबूवर्गीय फळे
लिंबूवर्गीय फळे मजबूत रोग प्रतिकारशक्ती बूस्टर करण्यास मदत करतात. त्यांच्यामध्ये व्हिटॅमिन सी चे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात आहे. व्हिटॅमिन सी हे पांढर्या रक्त पेशींचे उत्पादन वाढवण्यास मदत करतात, जे संक्रमणाविरूद्ध लढायला महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
सर्दी झाल्यावर बरेच लोक थेट व्हिटॅमिन सी याकडे वळतात. कारण की तुमची रोगप्रतिकार शक्ती वाढविण्यात मदत होते. बहुतेक सर्व लिंबूवर्गीय फळांमध्ये व्हिटॅमिन सी चे प्रमाण जास्त असते आणि आपले शरीर व्हिटॅमिन सी तयार किंवा संचयित करत नाही परंतु आपल्याला त्याची आवश्यकता असते. बरेचसे आरोग्यसेवेचे डॉक्टर रोज व्हिटॅमिन सी घेण्याची सूचना देतात.
लिंबूवर्गीय फळे काही आहेत:
1.द्राक्षफळ
2.संत्री
3.टेंजरिन
4.लिंबू
5.लिमेस
6. क्लेमेंटाइन
11.फुलकोबी, ब्रोकोली आणि ब्रुसेल्स
फुलकोबी, ब्रोकोली आणि ब्रुसेल्स स्प्राउट्स ही सर्व क्रूसीफेरस भाज्या आहेत, म्हणजेच त्यांना केवळ प्रतिरक्षा प्रणालीला चालना देणारी अँटिऑक्सिडेंट जीवनसत्त्वे समृद्ध नसतात, परंतु त्यामध्ये कोलीन देखील असते, जे निरोगी आहारासाठी आवश्यक असलेले पोषक असतात.
कोलिन आपल्या पेशी योग्य प्रकारे कार्यरत ठेवते आणि आतड्यात सुरक्षितपणे मर्यादित बॅक्टेरियांना ठेवून निरोगी गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल अडथळ्यास मदत करते.
फुलकोबी, विशेषतः, आपण आजारी असतांना खाणे फायद्याचे अन्न आहे कारण त्यात ग्लूटाथिओन देखील समृद्ध आहे, जो एक शक्तिशाली अँटीऑक्सिडेंट आहे जो संक्रमणास विरोध करण्यास मदत करतो.
कच्च्या फुलकोबी फ्लोरेट्स कमी चरबीयुक्त दहीमध्ये बुडवा, त्यांना वायनाग्रेटेने रिमझिम करा किंवा आपल्या आवडत्या भाजी सूपच्या रेसिपीमध्ये जोडा.
12.पपई
पपई हे व्हिटॅमिन सी ने भरलेले आणखी एक फळ आहे ज्यायोगे तुम्हाला एकाच मध्यम फळात डबलट्रॉल्ड स्त्रोताची दररोज शिफारस केलेली व्हिटॅमिन सी मिळू शकते.
पपईस पपाइन नावाचे एक पाचक सजीवांच्या शरीरात निर्मार्ण होणारे द्रव्य देखील आहे ज्यात दाहक-विरोधी प्रभाव असतात.
पपईमध्ये पोटॅशियम, मॅग्नेशियम आणि फोलेटचे सभ्य प्रमाण असते, हे सर्व आपल्या एकूण आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरते.
13.कोंबडी
जेव्हा आपण आजारी असता आणि आपण चिकन सूपला पोहचता तेव्हा प्लेसबो इफेक्टपेक्षा तो आपल्याला बरे वाटतो. सूप कमी जळजळ होण्यास मदत करते, ज्यामुळे सर्दीची लक्षणे सुधारू शकतात.
कोंबडी, जसे की कोंबडी आणि टर्कीमध्ये व्हिटॅमिन बी-6 जास्त असते. सुमारे 3 औंस फिकट टर्की किंवा कोंबडीच्या मांसामध्ये आपल्या दैनंदिन शिफारस केलेल्या रकमेपैकी जवळजवळ एक तृतीयांश बी -6 असते.
शरीरात होणार्या बर्याच रासायनिक अभिक्रियांमध्ये व्हिटॅमिन बी-6 हा महत्वाचा खेळाडू आहे. नवीन आणि निरोगी लाल रक्त पेशी तयार करण्यासाठी देखील हे महत्त्वपूर्ण आहे.
उकळत्या कोंबडीच्या हाडांनी बनवलेल्या स्टॉक किंवा मटनाचा रस्सामध्ये जिलेटिन, कोंड्रोइटिन आणि आतडे बरे करण्यासाठी आणि रोग प्रतिकारशक्तीसाठी उपयुक्त अशी इतर पोषक घटक असतात.
14.हळद
शरीराची रोगप्रतिकारक क्षमता वाढवून रोगप्रतिकार शक्ती मजबूत करण्यासाठी हळद हा एक नैसर्गिक मार्ग आहे. ताणतणावाच्या काळात किंवा फ्लूच्या हंगामात आपल्या ह्रदयात अतिरिक्त हळद घालण्याचा प्रयत्न करा जेणेकरून आपल्या रोगप्रतिकार शक्तीला थोडासा चालना मिळेल.
आपल्याला बर्याच कढीपत्तांमध्ये हळद हा एक महत्त्वाचा घटक म्हणून माहित असेल. हा चमकदार पिवळा, कडू मसाला ऑस्टियोआर्थरायटीस आणि संधिवात दोन्हीचा उपचार करण्यासाठी दाहक-विरोधी म्हणून वर्षानुवर्षे वापरला जात आहे.
रिसर्चट्रस्टेड स्रोत ने दाखवते की कर्क्यूमिनची उच्च सांद्रता, हळदीला त्याचा विशिष्ट रंग देणारी, व्यायामाद्वारे स्नायूंचे नुकसान कमी करण्यास मदत करू शकते. कर्क्युमिनने रोगप्रतिकारक बूस्टर (प्राणी अभ्यासावरील निष्कर्षांवर आधारित) आणि अँटीवायरल म्हणून वचन दिले आहे. अधिक संशोधन आवश्यक आहे.
रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविण्यासाठी 14 उपयुक्त खाद्यपदार्थ
योग्य पोषणाची विविधता ही मुख्य आहे. यापैकी फक्त एक पदार्थ खाणे आपण फ्लू किंवा इतर संसर्गापासून बचावासाठी पुरेसे ठरणार नाही, जरी आपण ते सतत खाल्ले तरी. आकार देण्याकडे आणि दररोजच्या शिफारसीसाठी लक्ष द्या जेणेकरून आपल्याला एकल व्हिटॅमिन आणि इतर फारच कमी प्रमाणात मिळणार नाही.
या लेखामध्ये समाविष्ट केलेल्या रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविण्यासाठी 14 उपयुक्त खाद्यपदार्थ रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविणार्या अन्नांचा आनंद घेतल्यास लोकांच्या रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत होऊ शकतात आणि संक्रमणापासून बचाव करण्याची त्यांची क्षमता सुधारू शकते.